Luchtkwaliteit normen
Met welke normen voor luchtkwaliteit hebben we te maken?
Naast de Europese normen voor luchtkwaliteit, heeft de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) voor de buitenlucht zogenoemde Air Quality Guidelines opgesteld: de WHO-advieswaarden.
Ook de Gezondheidsraad heeft de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging in kaart gebracht. Haar conclusie was dat de Europese normen niet voldoende beschermen tegen de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging. Daarom adviseert de Gezondheidsraad de luchtverontreiniging terug te dringen tot onder de WHO-advieswaarden. Onder dat niveau zijn geen schadelijke gezondheidseffecten meer te verwachten.
Belangrijke luchtkwaliteitsnormen
(jaargemiddelde)
| Parameter | Concentratie | Status |
| NO2 | 40 µg/m3 | EU-norm/ WHOadvieswaarde |
| PM10 | 40 µg/m3 | EU-norm |
| PM10 | 20 µg/m3 | WHOadvieswaarde |
| PM2,5 | 25 µg/m3 | EU-norm |
| PM2,5 | 20 µg/m3 | Indicatieve EU-norm, vanaf 2020 |
| PM2,5 | 10 µg/m3 | WHOadvieswaarde |
| Roet* | 1,03 µg/m3 | WHOrichtwaarde |
Stikstofdioxide
Stikstofdioxide (NO2) is een gas dat voor een groot gedeelte ontstaat bij het verbranden van fossiele brandstoffen. Stikstofdioxide kan bijdragen aan smog.
Fijnstof
Met fijnstof worden alle deeltjes in de lucht bedoeld waarvan de diameter kleiner is dan 10 micrometer (µm). Fijnstof is afkomstig van het verkeer, veehouderijen, de industrie en natuurlijke bronnen (zoals zeezout). Fijnstof wordt vaak aangeduid als PM (Particulate Matter). Naast PM10 (diameter kleiner dan 10 µm) is ook de concentratie PM2,5 (diameter kleiner dan 2,5 µm) van belang.
Ultra-fijnstof
(UFP) Dit zijn deeltjes waarvan de diameter kleiner is dan 0,1 µm.
Roet
Roet staat voor de concentratie elementair koolstof (EC) en ontstaat bij (on)volledige verbranding. De concentratie wordt voor de helft bepaald door de uitstoot van wegverkeer (m.n. dieselvoertuigen).
*Voor roet bestaat geen Europese norm en geen WHO-advieswaarde.
Wel heeft de WHO informeel een (gezondheidskundige) richtwaarde benoemd van 1,03 µg/m3.
Achtergrondconcentratie
De luchtkwaliteit wordt voor een groot deel bepaald door de zogeheten achtergrondconcentratie. Dit zijn de verontreinigingen van bijvoorbeeld rijkswegen, landbouw en industrie die zich (diffuus) verspreiden over een groter gebied.
Studie naar de gevolgen van fijnstof, in dit artikel in Medisch Contact:
- Langdurige blootstelling aan fijnstof versnelt de cognitieve achteruitgang.
- Fijnstof verhoogt het risico op een beroerte.
- De gemeten waarden van fijnstof bleven binnen de vastgelegde normen.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
Sustainable Development Goals (SDG)
Door verbetering van de luchtkwaliteit creëren we in steden en buitengebied een prettige en gezondere leefomgeving voor inwoners, bedrijven en bezoekers. Zo dragen we bij aan de Sustainable Development Goals #SDG3 en #SDG11.
De zeventien doelen zijn een wereldwijd kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. Zo maken we van de wereld een betere plek in 2030.
Schone lucht cruciaal voor de gezondheid
Aan schone lucht kunnen we gedeeltelijk zelf een bijdrage leveren. Het Schone Lucht Akkoord is een van die voorbeelden waarin overheden, bedrijfsleden en burgers samen aan de slag gaan om gezondheidswinst door schone lucht te behalen. De directeur van het Longfonds vertelt er meer over in dit artikel.
Mensen die op plekken wonen waar veel luchtvervuiling heerst, hebben waarschijnlijk minder kans om een besmetting zoals corona te overleven. Dat zegt de Europese Public Health Alliance (EPHA). Luchtvervuiling veroorzaakt schade aan de menselijke gezondheid en hun vermogen om infecties te bestrijden. Schone lucht is dus een basisinvestering in een gezondere toekomst.
Dit artikel uit nrc bespreekt het verband tussen gezondheid en vervuiling door fijnstof, ook in relatie tot Covid-19. Aanleiding is een grootschalige studie van Harvard University.
